Motyw vanitas jest motywem literackim, który odwołuje się do płodności i przemijalności życia. Pojawia się on często w literaturze renesansu i baroku, a także w sztukach sztuki wizualnej tego okresu. Motyw vanitas nawiązuje do starożytnego symbolu memento mori, który przypominał ludziom o ich przemijalności i konieczności skupienia się na ważnych sprawach w życiu. W literaturze motyw vanitas często pojawia się w formie symboli takich jak zegar, klepsydra, gałka od mydła, a także jako przemijające piękno i młodość. Często jest on używany jako sposób na zwrócenie uwagi czytelników na przemijalność i nieuchronność śmierci.
