Przygotowałam dla Was pomocniczą listę lektur obowiązkowych oraz tych, które były najczęściej omawiane na lekcjach języka polskiego w gimnazjum i tych, które przywołuje się obecnie w liceum. Większość podanych niżej tekstów jest dostępna w Internecie – bezpłatnie, legalnie i bez konieczności logowania się przed skorzystaniem z serwisów. Korzystajcie więc z linków – każdy prowadzi do konkretnego tytułu.
Warto przypomnieć sobie lektury obowiązkowe, które omawialiście w szkole w ciągu ostatnich sześciu lat. Są one zaznaczone na czerwono. Tak zwane „lektury z gwiazdką” muszą być Wam znane doskonale. Oczywiście nie musicie czytać ponownie wszystkich tekstów (zwłaszcza powieści!), jednak w ramach powtórzenia do matury koniecznie przypomnijcie sobie istotne wątki, imiona i losy głównych bohaterów oraz miejsca, w których przebywały postacie; określcie problemy, z którymi się borykały. Zwróćcie też uwagę na konwencje, w jakich autorzy stworzyli swoje dzieła. I nazwijcie motywy, jakie pojawiają się w tych tekstach.
Poza lekturami obowiązkowymi na lekcjach poznaliście ogromną liczbę wierszy i innych tekstów literackich, które omawialiście w całości lub we fragmentach. Poniższa lista prezentuje niektóre z nich i daje Wam szansę na odświeżenie w pamięci tytułów dzieł i nazwisk autorów – według podziału na epoki literackie.
Pamiętajcie, że nie wszystkie wymienione tytuły – poza tekstami zaznaczonymi na czerwono – musiały być omawiane w Waszych klasach. Wybór zależał od Waszych nauczycieli. Poniżej spisane są tytuły najczęściej wybierane przez polonistów. Oprócz nich zapewne poznaliście też inne teksty. Przejrzyjcie swoje podręczniki, zeszyty i uzupełnijcie swoje listy lektur.
Poniższa lista została sporządzona wyłącznie w celach pomocniczych. Zawiera tytuły lektur obowiązkowych (zgodnie z Informatorem maturalnym). Pozostałe teksty mogły być omawiane na lekcjach, lecz nauczyciele nie musieli sięgnąć do każdego z nich. Lista nie wyczerpuje materiału omawianego w gimnazjum i liceum!
Antyk
- Platon – Państwo
- Marek Aureliusz – Rozmyślania
- mitologia grecka (fragmenty Mitologii Jana Parandowskiego)
- np. mit o Prometeuszu, o powstaniu świata, o Orfeuszu i Eurydyce, o Demeter i Korze, o Syzyfie, legendy tebańskie (mit o Edypie)
- Tyrtajos – liryki
- Safona – liryki
- Anakreont – liryki
- Homer – Iliada, Odyseja
- Sofokles – Król Edyp, Antygona
- Horacy – Wybudowałem pomnik, Do Leukonoe
Biblia
- Księga Rodzaju (Stworzenie świata, Upadek pierwszych ludzi)
- Księga Hioba
- Księga Psalmów
- Pieśń nad Pieśniami
- przypowieści ewangeliczne (o siewcy, o miłosiernym Samarytaninie, o synu marnotrawnym, o chwaście, o robotnikach w winnicy)
- Pierwszy List św. Jana Apostoła (O źródle miłości)
- Pierwszy List św. Pawła Apostoła do Koryntian (Hymn o Miłości)
- Apokalipsa św. Jana
Średniowiecze
- św. Augustyn – Wyznania
- św. Tomasz z Akwinu – Summa teologiczna
- Kazimierz Twardowski – O filozofii średniowiecznej
- Bogurodzica*
- Lament świętokrzyski
- Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią
- Legenda o św. Aleksym
- Kwiatki świętego Franciszka (Pochwała stworzenia)
- Król Artur i rycerze Okrągłego Stołu
- Dzieje Tristana i Izoldy
- Pieśń o Rolandzie
- Gall Anonim – Kronika polska (fragmenty)
- Dante Alighieri – Boska Komedia
Renesans
- Erazm z Rotterdamu – Pochwała głupoty
- Niccolo Machiavelli – Książę
- Jan Kochanowski – Pieśni* (wybrane)
- Pieśń XXV (Czego chcesz od nas, Panie…)
- Pieśń IX z Ksiąg pierwszych (Chcemy sobie być radzi…)
- Pieśń III (Nie wierz Fortunie, co siedzisz wysoko…)
- Pieśń IX z Ksiąg wtórych (Nie porzucaj nadzieje, / Jakoć się kolwiek dzieje…)
- Pieśń XXIV (Niezwykłym i nie leda piórem opatrzony…)
- Pieśń XIV (Wy, którzy Pospolitą Rzeczą władacie…)
- Pieśń świętojańska o Sobótce
- Jan Kochanowski – Fraszki* (wybrane)
- Na swoje księgi
- Na zdrowie
- Do gór i lasów
- Do snu
- O doktorze Hiszpanie
- Na lipę
- Na dom w Czarnolesie
- O żywocie ludzkim
- Człowiek boże igrzysko
- Jan Kochanowski – Treny*
- Tren V * (Jako oliwka mała pod wysokim sadem…)
- Tren VII* (Nieszczesne ochędóstwo, żałosne ubiory…)
- Tren VIII* (Wielkieś mi uczyniła pustki w domu moim…)
- Tren IX (Kupić by cię, Mądrości, za drogie pieniądze…)
- Tren X (Orszulo moja wdzięczna, gdzieś mi sie podziała?...)
- Tren XI („Fraszka cnota”, powiedział Brutus porażony…)
- Tren XIX albo Sen (Żałość moja długo w noc oczu mi nie dała…)
- Jan Kochanowski – Psałterz Dawidów (np. Psalm 130 lub inny)*
- Miguel de Cervantes Saavedra – Przemyślny szlachcic Don Kichote z Manczy
- Giovanni Boccaccio – Decameron (nowela Sokół znajduje się w części Dzień piąty, Opowieść dziewiąta)
- William Szekspir – Romeo i Julia, Makbet, Hamlet
Barok
- Mikołaj Sęp Szarzyński – Sonety
- Daniel Naborowski – Krótkość żywota
- Jan Andrzej Morsztyn – Do trupa
- Jan Chryzostom Pasek – Pamiętniki
- Molier – Świętoszek, Skąpiec
Oświecenie
- Ignacy Krasicki – wybrane bajki*
- Kruk i lis
- Jagnię i wilcy
- Wilk i owce
- Lew pokorny
- Podróżny
- Ignacy Krasicki – Satyry
- Pijaństwo
- Żona modna
- Do króla
- Ignacy Krasicki – Monachomachia
- Franciszek Karpiński – Laura i Filon
- Jonathan Swift – Podróże Guliwera
- Józef Wybicki – Pieśń Legionów Polskich we Włoszech
Romantyzm
- Johann Wolfgang Goethe – Król olch
- Johann Wolfgang Goethe – Cierpienia młodego Wertera
- Johann Wolfgang Goethe – Faust
- Adam Mickiewicz
- Juliusz Słowacki
- Zygmunt Krasiński – Nie-Boska Komedia
- Cyprian Kamil Norwid
- Aleksander Fredro – Zemsta*
Pozytywizm
- Aleksander Świętochowski – My i wy
- Adam Asnyk – Do młodych
- Maria Konopnicka – nowele
- Bolesław Prus – Lalka*
- Bolesław Prus – nowele
- Eliza Orzeszkowa – nowele
- Eliza Orzeszkowa – Nad Niemnem
- Henryk Sienkiewicz* – Krzyżacy lub Potop, lub Quo vadis
- Henryk Sienkiewicz – nowele
- Fiodor Dostojewski – Zbrodnia i kara
- Honoriusz Balzak – Ojciec Goriot
- Emil Zola – Nana
- Gustaw Flaubert – Pani Bovary
- Lew Tołstoj – Anna Karenina
- Karol Dickens – Opowieść wigilijna
- Arthur Conan Doyle – Przygody Sherlocka Holmesa
Młoda Polska
- Stanisław Przybyszewski – Confiteor
- Kazimierz Przerwa – Tetmajer
- Leopold Staff
- Jan Kasprowicz
- Krzak dzikiej róży w Ciemnych Smreczynach
- Dies irae
- Księga ubogich
- Stanisław Wyspiański – Wesele*
- Władysław Stanisław Reymont – Chłopi
- Stefan Żeromski
- Joseph Conrad – Jądro ciemności
Dwudziestolecie międzywojenne
- Julian Tuwim
- Colloqium niedzielne na ulicy
- Do krytyków
- Mieszkańcy
- Bal w Operze
- Słowisień
- Jan Lechoń
- Herostrates
- Maria Pawlikowska – Jasnorzewska
- Julian Przyboś
- Notre Dame
- Bruno Jasieński
- Konstanty Ildefons Gałczyński
- Serwus, madonna
- Józef Czechowicz
- Bolesław Leśmian
- Bruno Schulz – Sklepy cynamonowe* (lub inne opowiadanie)
- Witold Gombrowicz – Ferdydurke* (fragment lub całość)
- Stanisław Ignacy Witkiewicz – Szewcy
- Zofia Nałkowska – Granica
- Michaił Bułhakow – Mistrz i Małgorzata
- Franz Kafka – Proces
- Stefan Żeromski – Przedwiośnie
Literatura wojenna i współczesna
- Krzysztof Kamil Baczyński
- Tadeusz Borowski
- U nas w Auschwitzu
- Proszę państwa do gazu
- Gustaw Herling-Grudziński – Inny świat
- Hanna Krall – Zdążyć przed Panem Bogiem
- Aleksander Kamiński – Kamienie na szaniec
- Miron Białoszewski – Pamiętnik z powstania warszawskiego
- Arkady Fiedler – Dywizjon 303
- Antoine de Saint Exupéry – Mały Książę
- Ida Fink – wybrane opowiadanie
- Albert Camus – Dżuma
- George Orwell
- Folwark zwierzęcy
- Rok 1984
- Sławomir Mrożek – Tango
- Umberto Eco – Imię róży
- Czesław Miłosz
- Campo di Fiori
- Który skrzywdziłeś
- Piosenka o końcu świata
- Tadeusz Różewicz
- Ocalony
- Na odejście poety i pociągu osobowego
- Zbigniew Herbert
- Apollo i Marsjasz
- Przesłanie Pana Cogito
- H.E.O.
- Stary Prometeusz
- Wisława Szymborska
- Dwie małpy Bruegela
- Monolog dla Kasandry
- Miron Białoszewski
- Karuzela z madonnami
- Szare eminencje zachwytu
- Podłogo, błogosław
- Stanisław Barańczak
- Określona epoka
- Ryszard Kapuściński – Podróże z Herodotem
- Stanisław Lem – Cyberiada, Bajki robotów
- Małgorzata Musierowicz – Kwiat kalafiora
- J.R.R. Tolkien – Hobbit, czyli tam i z powrotem
_________________________________________________________
LEGALNE ŹRÓDŁA TEKSTÓW, WYKORZYSTANE W NINIEJSZEJ LIŚCIE
- Biblioteka Literatury Polskiej w Internecie (Katedra Kulturoznawstwa Wydziału Filologicznego Uniwersytetu Gdańskiego)
- Biblioteka Cyfrowa Wolne Lektury
- Biblia Tysiąclecia
- Katedra Historii Filozofii Starożytnej i Średniowiecznej Wydziału Filozofii Chrześcijańskiej Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie
- Serwis Staropolska.pl
_________________________________________________________